Abstract

Die wetgewer het met die Wet op Huweliksgoedere 88 van 1984 nie alleen die minderwaardige status van vroue getroud in gemeenskap van goed vervang met identies dieselfde status as wat haar man geniet en dus sy gemeenregtelike maritale mag geskrap nie, maar het ook met die kwalifikasies vervat in artikel 15 uitdruklik perke gestel aan die potensiële risiko’s waaraan gades só getroud bloot sou staan indien een van die gades sonder die toestemming van die ander bepaalde regshandelinge kon verrig wat negatief kan inslaan op die gemeenskaplike boedel en dus beide gades se belange. Getrou aan die gemenereg kan behoudens die uitsonderinge van ’n uitdruklike bepaling deur ’n testateur, skenker of ’n tersake hofbevel geen persoon getroud in gemeenskap van goed naas die gemeenskaplike boedel ook nog beskik oor ’n afsonderlike privé boedel nie. Alle bates van die gades vorm deel van die gemeenskaplike boedel en is dus onderworpe aan die voorskrifte vervat in artikel 15 van die wet. Aangesien bates per definisie alle vermoënsregte van die tersake reghebbendes insluit, vorm ook die vorderingsregte uit hoofde van ’n versekeringsooreenkoms deel van die bates van die reghebbende. Indien ’n gade sonder die toestemming van sy of haar wederhelf die vorderingsreg teen die lewensversekeraar aan ’n derde oordra deur sodanige benoeming van die derdes as begunstigdes kom dit neer op ’n vervreemding van bates uit die gemeenskaplike boedel sonder teenwaarde. Die wetgewer het in artikel 15(3)(c) onomwonde en ondubbelsinnig verorden dat sodanige vermeende regshandeling van nul en gener waarde is. Die “vervreemder” het nie die nodige kompetensie of handelingsbevoegdheid om die handeling te verrig nie en die reg kan geen gevolge aan sodanige nietige handeling heg nie. Enige vermoënsverskuiwing wat op sodanige nietigheid gebaseer is, is sine causa en kan deur die ongegrond verarmde party kondikeer word mits aan die vereistes van die condictio indebiti voldoen word. In die Naidoo-saak het die uitspraak van die hoogste hof van appèl in weerwil van die uitdruklike statutêre bepalings nie die belange van die weduwee wat deur die onregmatige optrede van haar oorlede man wesenlik benadeel is, beskerm nie. Sodanige regsverdraaiing boesem geen vertroue in nie.