Abstract

Die gebruik van bevel-en-beheermeganismes in die vorm van ’n lys van aktiwiteite wat die omgewing beïnvloed en waarvoor ’n lisensie vereis word, is ’n algemene kenmerk in Suid-Afrikaanse omgewingswetgewing. Dit is van nature hulpbronintensief vanuit sowel die reguleerder as die gereguleerde se perspektief, wat beteken dat die gebruik daarvan gereserveer moet word vir beduidende bronne van besoedeling wat individuele toesig vereis. Die opstel en interpretasie van hierdie aktiwiteite op ’n manier wat verseker dat beoogde besoedelende aktiwiteite nie die regulatoriese net ontsnap nie en onbedoelde aktiwiteite nie binne hul bestek val nie, is uitdagend. Calderys South Africa (Pty) Ltd v Member of Executive Council Gauteng Department of Agriculture and Rural Development het ’n geleentheid gebied vir die hof om leiding aan amptenare te gee oor interpretatiewe benaderings wat uitvoering gee aan die omgewingsdoelwitte van die wetgewer wanneer die toepassing van gelyste aktiwiteite ingevolge die Wet op Nasionale Omgewingsbestuur: Luggehalte 39 van 2004 oorweeg word.
Nuwe benaderings tot interpretasie van wetgewing is ingelui deur die Grondwet van die Republiek van Suid-Afrika, 1996. Dit vereis ’n verskuiwing weg van letterlike interpretasie na doelgerigte benaderings wat die handves van regte bevorder. Ten spyte hiervan, waarsku verskeie uitsprake dat die werklike teks wat in wetgewing gebruik word, nie geïgnoreer kan word deur ’n doelgerigte benadering te volg nie. In die Calderys-saak begin die uitspraak deur die grondslag te lê vir die beslissing van die geskil op grond van ’n einddoelgerigte benadering. Dit maak dan gebruik van die leiding verskaf deur die hof in Natal Joint Municipal Pension Fund v Endumeni Municipality (2012 4 SA 593 (HHA) par 18) vir die aanvaarding van ’n benadering tot uitleg van voorskrifte wat sinvol is en met gangbare besigheidsnorme verband hou. Sodoende word egter daarop gelet dat daar ook aandag gegee moet word aan die sorg wat in daardie saak uitgespreek is dat daar nie tot ’n sinvolle interpretasie gekom kan word sonder inagneming van die teks wat in die betrokke wetgewing of voorskrif gebruik word nie. In die geval van die Calderys-saak sluit dit in om die bewoording uiteengesit in die kennisgewing wat die gelyste aktiwiteite bevat sowel as die bemagtigende bepaling vervat in artikel 21 van die wet te oorweeg.
Die bespreking dui daarop dat in die afwesigheid van duidelike belyning van tekstuele analise met wetgewende (en grondwetlike) oogmerke die saak ’n verpaste geleentheid was om amptenare weg te stuur van ’n buitensporig letterlike uitleg van gelyste aktiwiteite na een waarin doel en teks geïntegreer is.