Abstract

Kenia is ’n land wat al op verskeie terreine vele bekendes opgelewer het. Hulle is veral welbekend vir die wêreldklas middel- en langafstandatlete wat hulle oplewer. Dit sou daarom nie vreemd wees nie, indien bemarkers sou poog om die gelykenisse van bekende persone te gebruik in hulle bemarkingsveldtogte. Dit sou egter nie ’n Olimpiese atleet of ander beroemde persoon wees wat sou poog om die reg op identiteit in hierdie verband te beskerm nie. Inteendeel, dit sou ’n nederige motorfietsafleweringsbestuurder wees wat ’n finansiële instelling tot orde sou roep omdat hulle sonder toestemming sy foto in hulle bemarkingsmateriaal gebruik het.

Alhoewel die Keniaanse deliktereg gegrond is op die Engelse law of torts, vermy die hof in die Rafiki– saak die enge benadering van die Engelse howe, waarvolgens die ongemagtigde gebruik van iemand se beeld vir bemarking slegs ’n eisoorsaak daarstel indien dit sou neerkom op aanklamping. Die Keniaanse hof wend hom veel eerder tot die Suid-Afrikaanse reg en steun vir gesag op die uitsprake van die Suid-Afrikaanse howe in Grütter v Lombard (2007 4 SA 89 (HHA)) en W v Atoll Media (Pty) Ltd (2010 4 All SA 548 (WKK)).

Die hof in die Rafiki-saak beslis dat die ongemagtigde gebruik van sy foto ’n skending is van sy reg op privaatheid, soos vervat in artikel 31 van die Grondwet van die Republiek van Kenia. Voorts bevind die hof, met verwysing na die uitspraak van die Suid-Afrikaanse konstitusionele hof in MM v MN (2013 4 SA 415 (KH)), dat die ongemagtigde gebruik van sy foto ook ’n skending is van sy reg op menswaardigheid soos vervat in artikel 28 van die Keniaanse grondwet.

Op hierdie wyse ontwikkel howe in Afrika-lande pragmatiese oplossings wat die individu teen uitbuiting beskerm. Die beginsels wat aldus neergelê word, vergelyk goed met die omvattende beskerming wat in verskeie Amerikaanse deelstate teen ongemagtigde gebruik van iemand se beeld in bemarkingsmateriaal verleen word.

Abstract

None

Abstract

None

Abstract

Data-oordraagbaarheid is die vermoë om data tussen toepassings, programme, rekenaaromgewings of wolkrekenaardiensteplatforms te skuif. In ’n wolkrekenaarkonteks is data-oordraagbaarheid een deel van “wolkoordraagbaarheid”, wat dit vir datasubjekte moontlik maak om hul persoonlike inligting tussen wolkrekenaardiensverskaffers te skuif. Sonder data-oordraagbaarheid is ’n persoon se data slegs toeganklik deur die wolkrekenaarbediener waar dit gestoor word. Data-oordraagbaarheid vergemaklik ook die hergebruik van persoonlike inligting wat verantwoordelike partye verwerk deur ’n algemene doelbeheermeganisme van horisontale toepassing daar te stel.  Terwyl data-oordraagbaarheid die verwesenliking van innovasie en datasekuriteit bevorder, hou dit ook die risiko in dat persoonlike inligting in die verkeerde hande beland. Die oordrag van persoonlike inligting tussen diensverskaffers val binne die definisie van “verwerking” kragtens artikel 1 van die Wet op die Beskerming van Persoonlike Inligting 4 van 2013 en lei tot die toepassing daarvan. Met die Wet op die Beskerming van Persoonlike Inligting poog die wetgewer om die persoonlike inligting te beskerm wat deel vorm van die reg op privaatheid wat ingevolge artikel 14 van die grondwet verskans is. Die Wet op die Beskerming van Persoonlike Inligting verskaf egter nie uitdruklik ’n data-oordraagbaarheidsreg nie. Dié anomalie is vreemd, aangesien die wet ’n nabootsing van die algemene Europese Unie se databeskermingsregulasie is en wat datasubjekte in die Europese Unie data-oordraagbaarheidsregte bied as een van die noodsaaklike nuwighede vir databeskerming aldaar. Artikel 20 van die Europese Unie se algemene databeskermingsregulasie verskaf die reg op data-oordraagbaarheid ten einde die datasubjekte te bemagtig, data-interoperabiliteit te bevorder, insluitingseffekte op geslote platforms te voorkom en datasubjekte se bevoegdheid oor hul persoonlike inligting te versterk. Op versoek word daar van databeheerders vereis om persoonlike inligting aan die datasubjek te verskaf in ’n gestruktureerde, algemeen gebruikte en masjienleesbare formaat. Dit maak die gereguleerde oordrag van persoonlike inligting tussen wolkrekenaardienste moontlik.  Daar mag moontlik geargumenteer word dat die Wet op die Beskerming van Persoonlike Inligting wel impliseer dat aan datasubjekte beskerming oor data-oordraagbaarheid verleen word. Die vraag is of dit voldoende is en werklik databeskerming waarborg. In hierdie bydrae word die aspekte ondersoek. Dit toon ook dat die huidige toestand waarin hierdie reg verskaf word, nie uitdruklik aan datasubjekte voldoende databeskerming ooreenkomstig die grondwet verleen nie.

Abstract

Benewens alarmstelsels, elektriese heinings, diefwering en hoë mure, is dit ’n algemene praktyk vir Suid-Afrikaners om hul eiendom toe te rus met geslotekringtelevisie om hulself en hul eiendom te beskerm. Saam met die beskerming wat geslotekringtelevisie bied, kom ook ’n potensiële persoonlike bedreiging van die privaatheid van individue wat deur sodanige tegniese toerusting verfilm mag word en uit die beeldmateriaal geïdentifiseer kan word. Die onlangse Wet op die Beskerming van Persoonlike Inligting kan operateurs van sodanige tegnologie blootstel aan aanspreeklikheidsrisiko’s en potensiële boetes wat deur die inligtingsreguleerder opgelê mag word indien die verwerking van persoonlike inligting nie voldoen aan die vereistes wat in hierdie wet uiteengesit word nie.  Terwyl Suid-Afrikaanse howe nog nie die wet in hierdie konteks toegepas het nie, het die Europese geregshof reeds sekere aspekte uitgeklaar wat verband hou met geslotekringbedrywighede onder die databeskermingsriglyn van die Europese Unie van 1995. Aangesien die opstellers van die Suid-Afrikaanse Wet 4 van 2013 in die wetgewende proses na hierdie riglyn verwys het, en ook talle instrumente van die Europese databeskermingswetgewing oorgeneem het, kan die uitsprake van die Europese geregshof moontlik vir riglyne sorg wat by die uitleg in die verband aanwending mag vind. Die outeur beoog met hierdie bydrae om die vereistes vir die gebruik van geslotekringtelevisiekameras onder die Suid-Afrikaanse wet te bespreek. Eerstens word ontleed onder watter omstandighede videomateriaal wat deur kringtelevisie geskep is, neerkom op ’n sogenaamde verwerking van persoonlike inligting. Daarna word die praktiese relevansie van die sogenaamde huishoudelike vrystelling wat uitgesluit word van die toepassingsgebied van die wet, beoordeel, met inagneming van die leidende beslissing van die Europese geregshof in die Ryneš-saak. Verder word bespreek welke gronde vir die verwerking van persoonlike inligting ingevolge artikel 11(1) van Wet 4 van 2013 van toepassing kan wees. Daarbenewens word ondersoek of die verantwoordelike partye verplig word om die datasubjek in te lig oor sekere aspekte van die verwerking van die persoonlike inligting sowel as die reg van die datasubjek vir die behoud van gestoorde beeldmateriaal.

Abstract

’n Hond is die mens se beste vriend. Mense is mal oor hulle troeteldiere. Baie mense ag hulle troeteldiere as deel van die familie. Hulle neem dikwels die rol van kinders aan. Nietemin, wanneer so ’n geliefde troeteldier beseer of gedood word, sal baie eienaars geskok wees om te vind dat hulle nie die miljoene kan eis wat hulle glo hulle troeteldier werd is nie. Ingevolge die huidige Suid-Afrikaanse reg sal ’n eienaar van ’n troeteldier waarskynlik met min wegstap. Troeteldiere word as regsobjekte of eiendom geklassifiseer. ’n Persoon kan gewoonlik slegs vermoënskade (ekonomiese verlies) vir die verlies van hulle eiendom eis. Dit word bepaal deur objektiewe faktore, soos markwaarde en herstelkoste. Die markwaarde van ’n gesin se troeteldier is gewoonlik min. In Suid-Afrika is daar geen gerapporteerde regspraak waarin persone skadevergoeding probeer eis het vir die verlies van hulle troeteldiere nie. Die howe kon dus tot dusver nie die huidige reg in hierdie gebied toets of ontwikkel nie. In die Verenigde State van Amerika het howe egter al talle sulke sake aangehoor. Gevolglik het die reg in hierdie area ontwikkel. In hierdie bydrae ondersoek die outeur die huidige regsposisie in sommige van die Amerikaanse deelstate om te bepaal waarop eisers daarvolgens geregtig sou wees ingevolge die Suid-Afrikaanse reg. Daar word in die besonder gelet op die vraag of eisers soortgelyke skadevergoeding sou kon eis (of behoort te kan eis) as wat in van die Amerikaanse deelstate beskikbaar is. Die outeur meen dat die ondersoek belangrik is aangesien Suid-Afrikaanse howe moontlik binnekort sulke eise sal moet aanhoor. In die artikel word gefokus op drie soorte skadevergoeding beskikbaar in van die Amerikaanse deelstate: skadevergoeding vir vermoënskade, emosionele skadevergoeding en bestraffende skadevergoeding. Ten opsigte van vermoënskade vind die outeur dat eienaars van troeteldiere in die ondersoekte Amerikaanse deelstate by verlies van hulle troeteldiere, meer as bloot die markwaarde van hulle troeteldiere kan eis. Hulle word toegelaat om die “werklike” waarde van hulle troeteldiere te eis, wat insluit die vervangingswaarde, koste van inenting en sterilisasie. Geen sodanige eis is klaarblyklik in Suid-Afrika beskikbaar nie. Die outeur stel voor dat in die Suid-Afrikaanse reg ’n soortgelyke vorm van skadevergoeding erken behoort te word.  Ten opsigte van emosionele skadevergoeding, vind die outeur dat sodanige skadevergoeding selde toegestaan word in die ondersoekte Amerikaanse regspraak, veral wanneer die nadeel nalatig veroorsaak is. Dit is grootliks as gevolg van die feit dat troeteldiere as eiendom geklassifiseer word. In die Suid-Afrikaanse reg word ’n soortgelyke eis vir emosionele skadevergoeding erken as skadevergoeding vir emosionele skok. Soortgelyk aan die regsposisie in Amerika, is dit onwaarskynlik dat in die Suid-Afrikaanse howe skadevergoeding vir emosionele skok weens die verlies van ’n troeteldier erken sal word – veral wanneer die skade nalatig veroorsaak is. Met verwysing na bestraffende skadevergoeding bevind die outeur dat sodanige eise steeds erken word in die ondersoekte Amerikaanse regstelsels en dat iemand wie se troeteldier kwaadwillig gedood is moontlik geregtig sal wees op bestraffende skadevergoeding. In die Suid-Afrikaanse reg word bestraffende skadevergoeding nie erken nie en dit is onwaarskynlik dat bestraffende skadevergoeding vir die verlies van ’n troeteldier toegestaan sal word.