ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of South Africa
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 1, 2018, p. 158 – 176
None
ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 1, 2018, p. 134 – 157
None
ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 1, 2018, p. 106 – 133
STRUIKELBLOKKE IN DIE VOORKOMING VAN GROWWE MENSEREGTESKENDINGS State in die internasionale gemeenskap is genoodsaak om ingevolge die erga omnes verpligting growwe menseregteskendings soos volksmoord en misdade teen die mensdom te voorkom sodra waarskuwingstekens daarvan bespeur word. Verskeie maatre\xc3\xabls is tot die beskikking van state om hierdie streng morele verpligting na te kom. Die internasionale gemeenskap het egter telkemale bewys dat daar ‘n huiwering bestaan om die maatre\xc3\xabls ten volle te benut \xc3\xb3f dat pogings blatant misluk. Verskeie redes het na vore gekom vir hierdie huiwering en mislukking om die internasionale misdade te voorkom, wat as struikelblokke beskryf kan word. Vyf struikelblokke word in die artikel ge\xc3\xafdentifiseer en bespreek. Die eerste struikelblok wat bespreek word, is die impak op die voorkoming van een van die belangrikste beginsels van die internasionale publiekreg, naamlik die beginsel van staatsoewereiniteit. Ander beginsels wat ook bespreek word en wat hieruit voortvloei, is die beginsel van die gelykheid van state en die beginsel van nie-inmenging in aangeleenthede van ander state. Die invloed van politieke betrekkinge, hetsy op internasionale, regionale of nasionale vlak, is die tweede struikelblok wat bespreek word. Politieke betrekkinge as struikelblok bestaan daarin dat state \xc3\xb3f nie oor die morele oortuiging beskik om voorkomingsmaatre\xc3\xabls in te stel nie, \xc3\xb3f totaal onverskillig staan teenoor die lot van slagoffers. State in die internasionale gemeenskap skuil ook geriefshalwe agter die gebrek aan finansi\xc3\xable hulpbronne om voorkomingsmaatre\xc3\xabls te implementeer, veral in ag genome dat sulke maatre\xc3\xabls ‘n groot ekonomiese las op state plaas. Die ontkenning van die gebeure waarin die heel eerste waarskuwingsteken bespeur kan word, stel die derde struikelblok daar wat bydra tot volksmoord en misdade teen die mensdom. Dit teister die objektiewe omgang met die misdrywe tot lank nadat die laaste slagoffers oorlede is. Politieke betrekkinge speel ook ‘n groot rol in ontkenning, juis omdat die internasionale gemeenskap daarin misluk om enigheid te bereik oor die ware aard van gruweldade. Die onstuimige situasie in die verantwoordelike staat is nog ‘n struikelblok wat bespreek word. State waar volksmoord en misdade teen die mensdom gepleeg word span elke staatsorgaan tot sy beskikking in om die misdade te pleeg: slagoffers kan dus glad nie op hul eie regering steun vir beskerming teen growwe menseregteskendings nie. Die artikel sluit af met ‘n bespreking van inherente probleme wat kenmerkend is van kollektiewe milit\xc3\xaare optrede wat deur derde state teen die verantwoordelike staat ingestel word. Die fokus val op humanit\xc3\xaare inmenging en die beginsel van die verantwoordelikheid om te beskerm, asook voorkomingsmaatre\xc3\xabls tot die beskikking van die Verenigde Nasies en regionale organisasies. Die struikelblokke wat in die artikel bespreek word, is onlosmaaklik aan mekaar gekoppel. Dit veroorsaak ‘n bose kringloop van ledigheid. Die hoofbestanddeel van hierdie ledigheid is egter die versuim van state om die morele en etiese waardes na te kom wat onderliggend is aan die erga omnes-verpligting om growwe menseregteskendings te voorkom. State word dus gekonfronteer met die keuse om ‘n morele verpligting na te kom of om ingevolge politieke oorwegings op te tree.
ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 1, 2018, p. 88 – 105
EVALUERING VAN DIE SUID-AFRIKAANSE PAROOLSISTEEM In hierdie bydrae word teen die agtergrond van ‘n inleidende ondersoek na die ontwikkeling en plek van parool in die internasionale samelewing, ‘n vergelykende studie onderneem tussen die Suid-Afrikaanse paroolsisteem en die toepaslike stelsels in Belgi\xc3\xab, Engeland en Wallis en Kanada. Die skrywer identifiseer tekortkominge in die plaaslike paroolsisteem en maak aanbevelings ter verbetering daarvan. Parool is ‘n internasionaal erkende metode waardeur gevangenes deur middel van vrylating uit aanhouding v\xc3\xb3\xc3\xb3r afloop van ‘n van regswe\xc3\xab opgelegde periode van gevangenisstraf instaat gestel word om die oorblywende gedeelte van hul vonnis voorwaardelik en onder monitering in die gemeenskap uit te dien om daardeur geleidelik weer integraal deel van en as gerehabiliteerde positief bydraend tot die samelewing te word. Benewens die voordeel wat vroe\xc3\xab vrylating op parool inhou vir die gevangene hou di\xc3\xa9 vergunning — want ‘n reg is dit nou eenmaal nie — daarmee die samelopende voordele in dat die veroordeelde met die oog op moontlike vroe\xc3\xab vrylating homself meer inskiklik sal onderwerp aan die interne dissiplin\xc3\xaare bestel van die betrokke korrektiewe inrigting asook ‘n afwaartse dwing van die ewig groeiende oorbevolkingsyfer van gevangenisse. Die re\xc3\xabls onderliggend aan parool word deur sommige skrywers beskou as deel van ‘n versameling gespesialiseerde regsre\xc3\xabls wat as gevangenisreg (prison law) bekend staan. In ander jurisdiksies is die omskrywing minder formeel en word die benadering gevolg dat die relevante beginsels van die staatsreg, administratiefreg, strafreg of strafprosesreg waar toepaslik aanwending moet vind op die betrokke feite. Ongeag welke indeling of versamelnaam daaraan gekoppel word, word algemene erkenning verleen aan die bestaan van ‘n versameling regsre\xc3\xabls gemik op die regulering van die staatsgesag in die oprig van en beheer oor aanhoudingsfasiliteite vir gevonnisde oortreders asook die omskrywing van die regte van gevangenes teenoor die gevangenisowerheid. Verskeie internasionale verklarings en verdrae sowel as nasionale menseregte- handveste met bepalings wat direk verband hou met die regte van aangehoudenes het oor die jare en veral n\xc3\xa1 afloop van die Tweede W\xc3\xaareldoorlog die lig gesien. Hierdie dokumente is deur howe vertolk en het bygedra tot die ontwikkeling en uitbreiding van die vermelde versameling regsre\xc3\xabls. Die Suid-Afrikaanse paroolsisteem word gekenmerk deur die oorheersende betrokkenheid van die uitvoerende gesag wat deur middel van die minister van justisie en korrektiewe dienste alle lede van die korrektiewe toesig- en paroolrade aanstel asook beskik oor die finale beslissingsbevoegdheid oor vrylating van oortreders wat lewenslange gevangenisstraf uitdien. Die persepsie van moontlike politieke be\xc3\xafnvloeding in die minister se besluitneming is in hierdie tipe bestel altyd ‘n faktor wat negatief inwerk op die geloofwaardigheid van die sisteem. Verder bestaan paroolrade uit voorsitters en lede wat in hoofsaak gewerf word met die prim\xc3\xaare oogmerk om aan die gemeenskap inspraak te verleen in die paroolproses met weinig indien enige werklike klem op ‘n toepaslike regsagtergrond wat logieserwys onontbeerlik is in die beoordeling van getuies, oorweging van getuienis, interpretasie van regsre\xc3\xabls en uiteindelike besluitneming oor paroolaansoeke. Geloofwaardigheid en effektiwiteit word teen daardie agtergrond ingeboet en spreek die hofverslae boekdele ter bevestiging daarvan. Die posisie in Belgi\xc3\xab is heel anders met strafuitvoeringsrechtbanken bestaande uit regters wat oor alle gevalle waar gevangenisstraf van meer as drie jaar opgel\xc3\xaa is paroolvrylating oorweeg. Die bevoegdheid is dus in daardie spesifieke gevalle in geheel van die uitvoerende gesag ontneem. Daar word in die vooruitsig gestel om die betrokke re\xc3\xabling uit te brei na gevalle waar minder as drie jaar gevangenisstraf opgel\xc3\xaa is en die nodige statut\xc3\xaare bepalings is reeds in plek gestel daarvoor. Ten spyte van die feit dat die paroolraad van Engeland en Wallis direk deur die parlement befonds word en ook beskryf word as onafhanklik van die uitvoerende gesag, bestaan daar knaende aspekte wat vraagtekens laat of d\xc3\xa1\xc3\xa1rdie instelling tog wel werklik volkome onafhanklik funksioneer. Die onafhanklike posisie van die Kanadese paroolraad is potensieel selfs meer in gedrang gedagtig daaraan dat dit deel vorm van ‘n ministeri\xc3\xable portefeulje onder politieke beheer van ‘n federale minister. Heftige protes deur skrywers van daardie geweste teen enige bewering van direkte politieke inmenging in die werksaamhede van die paroolraad oortuig nie. Persepsie weeg immers swaar. Na oorweging van die verskillende stelsels beveel die skrywer aan dat kers opgesteek word by die Belgiese paroolsisteem ten einde ‘n noodsaaklike en diepgaande wysiging aan die Suid-Afrikaanse paroolsisteem teweeg te bring. Alhoewel dit ‘n drastiese stap sal wees mag dit uiteindelik meer voordeel inhou om ‘n volkome onafhanklike paroolhof daar te stel as om voort te gaan met die huidige disfunksionele sisteem \xc3\xb3f om andersins ‘n halfhartige poging aan te wend en op te eindig met ‘n sisteem waarvan die geloofwaardigheid geensins vasstaan nie. Alhoewel die presiese praktiese implementering en effek van sodanige wysiging behoorlike oorweging verdien en nie deel vorm van hierdie bespreking nie, doen die skrywer aan die hand dat anders as in Belgi\xc3\xab ‘n grondwetwysiging onnodig blyk te wees en beveel aan dat ‘n paroolhof op die vlak van ‘n streekhof tot stand gebring word. Op praktiese vlak kan die aanpassing moontlik geskied soortgelyk aan die onlangse uitbreiding van die siviele jurisdiksie van die streekhof en dus teweeg gebring word met enkele wysigings aan die Wet op Landdroshowe 32 van 1944.
ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 1, 2018, p. 52 – 87
None
ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of Stellenbosch
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 1, 2018, p. 36 – 51
REGSVERGELYKENDE STUDIE VAN SOMMIGE VAN DIE UITDAGINGS VERBONDE AAN DEELTITELONTWIKKELING WAT VIR GEMENGDE GEBRUIK VOORSIENING MAAK Die toenemende skaarsheid van bekostigbare boupersele in middestede, en die vernuwing van middestede dwarsoor die w\xc3\xaareld, maak gemengde deeltitelontwikkeling ‘n aantreklike opsie vir voornemende kopers. Die kopers van besigheids- en kantooreenhede, verkry ‘n gesogte lokaliteit in die middestad sowel as ‘n aantal potensi\xc3\xable klante in dieselfde gebou. Buiten ‘n gesogte middestad-lokaliteit, bekom die kopers van residensi\xc3\xable eenhede ook die gerief om moeiteloos inkopies in dieselfde gebou te kan doen en aldaar van professionele dienste gebruik te kan maak. Die ontwikkelaar moet die bestuursdokumente van die skema sorgvuldig met die nodige regsadvies voorberei ten einde die belange van die eienaars van die verskillende samestellende dele van die skema so goed as moontlik te probeer balanseer en ook voorsiening te maak vir aanpassings by toekomstige veranderende ekonomiese en sosiale omstandighede. In hierdie bydrae word aangetoon dat die uitdagings wat gemengde deeltitelontwikkelings in Suid-Afrika in die gesig staar, dieselfde is as wat ontwikkelaars in Australi\xc3\xab en die Verenigde State van Amerika ondervind. Die bydrae wys die verskillende kwessies uit waaraan aandag gegee moet word by die opstel van die bestuursdokumente van ‘n gemengde deeltitelskema. Daar sal oorweeg moet word of die besondere skema deur ‘n sentrale bestuursliggaam bestuur moet word en of daar voorsiening gemaak moet word vir afsonderlike subsidi\xc3\xaare bestuursliggame vir elkeen van die samestellende komponente van die gemengde deeltitelskema. Verdere sake wat aandag verdien, is onder andere hoe die koste vir die gesamentlike gebruik van sekere fasiliteite tussen die komponente verdeel moet word; hoe spesiale feestelikhede in die besigheidskomponent gereguleer moet word; die verlening van uitsluitlike voordele aan sommige komponente, byvoorbeeld die reg om mededinging te verbied; watter gebruiksbeperkings ingevoer moet word; die beskikbaarheid van parkeerplekke vir eienaars, hul besoekers, klante en kli\xc3\xabnte; universele onderhoudsvereistes vir die hele gebou; versekeringskwessies; en die aanvaarding van geskikte gedragsre\xc3\xabls vir die onderskeie komponente van die betrokke deeltitelskema.