ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 2, 2018, p. 389 – 407
None
ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 2, 2018, p. 367 – 388
None
ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 2, 2018, p. 344 – 366
GRONDEISE DEUR INHEEMSE VOLKE — LITIGASIE OF SKIKKING? OPMERKINGS OOR DIE WEG VAN DIE RICHTERSVELD-LITIGASIE GEVOLG IN SUID-AFRIKA TEENOOR DIE VAN SKIKKING GEVOLG DEUR DIE NOONGARS VAN WES-AUSTRALI\xc3\x8b Alle sogenaamd "voorheen verowerde inheemse volke" deel steeds ‘n gemeenskaplike grief voortspruitende uit hul verhouding met die "veroweraar". ‘n Gemeenskaplike siening heers steeds dat die "veroweraar" die "verowerdes" van hul grond ontneem het en derhalwe verarm het. Die gemeenskaplike pleidooi bly steeds dat soos die verowerde gebied tot ‘n staat ontwikkel het, die verowerde inheemse volke nie alleen geen spesiale konstitusionele status toegeken is nie, maar ook "hul grond" kwyt is. Dit lei tot herhaaldelike aansprake op grondhervorming wat in die praktyk op grondeise neerkom. Hierdie aansprake kom in die vorige koloniale gebiede voor waarvan Suid-Afrika en Australi\xc3\xab voorbeelde is. In albei hierdie lande word ‘n beleid van grondhervorming gevolg. In Suid-Afrika is die grondhervormingsproses gebaseer op die Wet op die Herstel van Grondregte 22 van 1994 wat gepromulgeer is op grond van artikels 121-123 van die 1993-tussentydse grondwet (wat later vervang is met artikel 25(7) van 1996-grondwet). Die grondhervormingsproses in Suid-Afrika is die produk van die proses van demokratisering. In Australi\xc3\xab is die grondhervormingsproses op die federale regering afgedwing deur Mabo v Queensland (no 2) 1992 175 CLR 1 — ‘n beslissing wat allerwe\xc3\xab beskou word as die belangrikste en mees rewolusion\xc3\xaare hofbeslissing in Australi\xc3\xab se geskiedenis. Die bekendste beslissings wat in Suid-Afrika uit die grondhervormingsproses gespruit het is Richtersveld Community v Alexkor Ltd\xc2\xa02001 (3) SA 1293 (GEH); 2003 (6) SA 104 (HHA) en Alexkor Ltd v The Richtersveld Community\xc2\xa02004 (5) SA 460 (KH). Al hierdie beslissings en die litigasie wat dit voorafgegaan het, was geweldig tydsaam en het ontsaglike kostes tot gevolg gehad. Die vraag word in die artikel gestel of die Richtersveld gemeenskap — indien hulle aan die begin van die litigasie deur ‘n ooreenkoms met die regering naastenby aangebied is wat hul uiteindelik bereik het — nie ‘n skikkingsaanbod sou aanvaar het nie. Die eindresultaat van die litigasieproses was besonder voordelig vir die eisers gewees. In die geval van die massiewe grondeis van die Noongars — ‘n inheemse groep van Wes-Australi\xc3\xab met ‘n eis wat baie groter was as die eis van die Richtersveld gemeenskap, wat die stad Perth ingesluit het — is aanvanklik ook besluit om die eis in die howe te hanteer. In die loop van die litigasie, na baie kostes en uitgerekte regsargumente gelewer is in Bennell v State of Western Australia (2006) FCA 1243 en in Bodney v Bennell (2008) FCAFC 63 is besluit om eerder met die Wes-Australiese regering ‘n skikking aan te gaan. Die vraag word ook gestel of die Noongars, as hulle naastenby aanvanklik in ‘n skikking aangebied is wat hul op die einde bereik het, nie eerder ‘n skikking sou aanvaar het nie. Die Noongar-skikking is ‘n navolgingswaardige modus operandi wat as voorbeeld in Suid-Afrika — en elders — gevolg kan word by ingewikkelde grondeise. So ‘n skikking vermy ho\xc3\xab kostes, verspilling van tyd en veral politieke bitterheid. Die Makuleke-grondeisskikking is die eerste noemenswaardige grondeisskikking in Suid-Afrika en sal hopelik as ‘n voorbeeld vir soortgelyke toekomstige grondeisskikkings dien. Die grootste grondeis tot dusver in Suid-Afrika wat teen die eienaars van die Malamala wildreservaat aanhangig gemaak is in Mhlanganisweni Community v Minister of Rural Development and Land Reform (2012 ZALCC 7 (19 Apr 2012) is in 2014 met ‘n skikking afgehandel. Die minister van landelike ontwikkeling en grondhervorming het spesifiek aangevoer dat die skikking voorkom het dat die saak voor die konstitusionele hof beland. In Kanada, wat die meeste ervaring van grondeise van inheemse volke het, huldig die howe die mening dat skikking eerder as litigasie die aangewese modus operandi is om te volg. Hierdie mening blyk sterk uit Delgamuukw v British Columbia 1997 3 SCR 1010 en Tsilhqot’in Nation v British Columbia (2014) 374 DLR (4th). Laasgenoemde geding was die langste siviele geding in die Kanadese geskiedenis. Dit het oor 339 dae gestrek teen enorme kostes. Regter Vickers voor wie die saak gedien het, het die opmerking gemaak (par 1373) dat in ‘n ideale w\xc3\xaareld die aangeleentheid buite die hof geskik moes gewees het. Die artikel dui aan dat as dit kom by grondeise deur sogenaamde inheemse volke, in Suid-Afrika of Australi\xc3\xab of elders, is dit vir alle praktiese doeleindes verkiesliker om die skikkingsroete eerder as die litigasieroete te volg. REGTERLIKE HARDHORENDHEID "Die vorm van ‘rechterlijke hardhorendheid’ is zowel een methode van verzet als van rechtsbescherming" — Uzman "Enemies of the people — directe democratie en de rechter" 2017 RMThemis 199 205.
ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 2, 2018, p. 308 – 343
DIE ROL VAN VRYHEID VAN UITDRUKKING IN ‘N DEMOKRATIESE STELSEL Die belangrikheid van die begrippe "demokrasie" en "vryheid van uitdrukking" vir moderne state kan nie maklik oorbeklemtoon word nie. Daar word egter nie gewoonlik veel aandag aan die verband tussen hierdie begrippe geskenk nie. In die Suid-Afrikaanse konteks is die apartheidsregime in stand gehou deur vryheid van uitdrukking te onderdruk deur middel van ‘n ingewikkelde stel onderdrukkende wette wat die ontwikkeling van demokrasie in Suid-Afrika tot die laat 1990’s uitgestel het. Daar word aangevoer dat die verband tussen die twee begrippe veel wyer en dieper is as wat algemeen aanvaar word. Die bydrae voer dus aan dat die begrippe van demokrasie en van vryheid van uitdrukking in so ‘n mate verweef is dat geen demokrasie sonder vryheid van uitdrukking effektief kan funksioneer nie. Hierdie artikel poog om die teoretiese grondslae van die demokrasie te ondersoek deur verskeie elemente van demokrasie te identifiseer. Hierdie elemente van demokrasie word dan gebruik om te illustreer welke rol vryheid van uitdrukking ten aansien van elk van hierdie elemente van demokrasie binne die onderskeie owerheidsvertakkinge in enkele jurisdiksies speel. Die ondersoek na die rol en toepassing van vryheid van uitdrukking ten aansien van die elemente van demokrasie binne die wetgewende, uitvoerende en regsprekende organe van die tersake jurisdiksies bewys dat die demokrasie van hierdie besondere reg afhanklik is vir sy volgehoue effektiwiteit en bestaan — ‘n feit wat dikwels oor die hoof gesien word. Deel 1 van hierdie bydrae bespreek die elemente van demokrasie, naamlik die grondwetlike element, die substantiewe element, prosedurele element, proses-geor\xc3\xafenteerde element en die etiese en waarde-gebaseerde element. Die rol van hierdie elemente binne die wetgewende, uitvoerende en regsprekende gesag in Suid-Afrika, Duitsland, die Verenigde State van Amerika en die Verenigde Koninkryk word hierna ondersoek in die res van deel 1 en in deel 2 om sodoende aan te dui hoe vryheid van uitdrukking die demokratiese elemente in hierdie state bevorder. Die ondersoek lei tot verskeie belangrike gevolgtrekkings aangaande die rol van vryheid van uitdrukking in ‘n demokratiese stelsel, onder andere, dat vryheid van uitdrukking ‘n rol speel binne elke owerheidsvlak van elkeen van die tersake jurisdiksies dat daar ‘n besondere verband tussen die grondwetlike en die etiese en waarde-gebaseerde elemente van demokrasie bestaan, dat daar drie oorkoepelende temas te bespeur is in die drie oorblywende elemente van die demokrasie, naamlik deursigtigheid, samewerking en kommunikasie en openbare deelname, en laastens dat hierdie oorkoepelende temas die skakel tussen die onderskeie demokratiese aktiwiteite binne die onderskeie owerheidsvertakkinge vorm en die manier waarop vryheid van uitdrukking in die praktyk binne elke jurisdiksie toegepas word beklemtoon. Indien samelewings beter begrip vir die verband tussen die demokrasie en vryheid van uitdrukking het, kan dit tot beter beskerming en erkenning van vryheid van uitdrukking (en ander fundamentele regte) lei en sodoende kan die lewenskragtigheid van die demokrasie verbeter word. Daar word dus aangevoer dat dit elke samelewing se plig en verantwoordelikheid is om ag te slaan op die belangrike verband tussen demokrasie en vryheid van uitdrukking en die interafhanklike verhouding te erken en ontwikkel om sodoende nie net stabiliteit binne state te verseker nie, maar ook stabiliteit in die internasionale gemeenskap te bevorder.
ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 2, 2018, p. 288 – 307
ONDERGRAWING VAN DIE WET OP DIE BEVORDERING VAN ADMINISTRATIEWE GEREGTIGHEID OP REGTERLIKE HERSIENING: DIE BRON VAN WESENLIKE ONSEKERHEID IN DIE SUID-AFRIKAANSE ADMINISTRATIEFREG Hierdie artikel behels ‘n bespreking van die probleem wat voortspruit uit die versuim van die howe om op konsekwente wyse nasionale wetgewing toe te pas soos vervat in die Wet op die Bevordering van Administratiewe Geregtigheid 3 van 2000, wat uitvoering gee aan die grondwetlike reg tot regverdige administratiewe optrede. Die artikel ondersoek die ontwikkeling van die wettigheidsbeginsel as ‘n voorbeeld van ‘n aspek van die regstaat wat daarin geslaag het om aanspreeklikheid ten opsigte van die uitoefening van mag af te dwing in gevalle waar sodanige aanspreeklikheid nie ingevolge Wet 3 van 2000 sou ontstaan het nie. Die gebrekkige definisies en ingewikkelde omskrywings in die wet het daartoe gelei dat sekere regters die wetgewing bloot buite rekening laat of ignoreer en hulself direk verlaat op die grond-wetlike remedie van die wettigheidsbeginsel. Gevolglik word sekere sake beslis op grond van die wet en ander weer op grond van die buigsamer wettigheidsbeginsel. Hierdie lukrake en teenstrydige benadering is nadelig in twee opsigte. Eerstens skep dit twee strominge binne die regspraak in die administratiefreg, naamlik enersyds sake waarin die administratiewe optrede hersien word aan die hand van die wet en andersyds sake wat juis weer direk op die wettigheidsbeginsel gebaseer word. Tweedens is dit strydig met die subsidi\xc3\xaariteitsre\xc3\xabl aangesien regters nasionale wetgewing eenkant toe skuif en uitsprake direk baseer op die wettigheidsbeginsel. Die gevolg van beide optredes is dat regsonsekerheid geskep word oor die metode waarvolgens administratiewe optrede hersien word — regsonsekerheid vir applikante en prosedeerders maar ook vir regspraktisyns. NO DUTY TO PROSECUTE IN EVERY POTENTIAL CASE "’It has never been the rule of this country, I hope it never will be, that criminal offences must automatically be the subject of prosecution’. \xe2\x80\xa6 He pointed out that the Attorney General and the Director of Public Prosecutions only intervene to direct a prosecution when they consider it in the public interest to do so and he cited a statement made by Lord Simon in 1925 when he said: ‘there is no greater nonsense talked about the Attorney General’s duty than the suggestion that in all cases the Attorney General ought to decide to prosecute merely because he thinks there is what the lawyers call a case. It is not true and no one who has held the office of Attorney General supposes it is’" per Viscount Dilhorne Smedleys Ltd v Breed 1974 2 All ER 21 (HL) 33.
ISSN: 1996-2207
Affiliations: Affiliated with the University of Johannesburg
Source: Tydskrif vir die Suid-Afrikaanse Reg, Issue 2, 2018, p. 256 – 287
THE FORMULATION "SURETY AND CO-PRINCIPAL DEBTOR" CONTAINS A CONTRADICTIO IN TERMINIS WITH CONSEQUENCES In many a suretyship agreement the formulation is found that a person binds himself "as surety and co-principal debtor". It is submitted that, notwithstanding the commonly held belief that the legal construction described by this formulation entails nothing more than a mere suretyship, far-reaching consequences are attached to the formulation and that the legal content of it is far removed from that of a normal suretyship. It is inherent to the nature of suretyship as an accessory relationship that nobody can stand surety for his own primary liability as debtor. This is the position regardless of whether the person is described as the sole debtor or as co-principal debtor. This contradiction is discussed with reference to the historical sources of the divergent constructions entailed in this conglomerate formulation as well as references to some of the comparable legal systems founded on the same underlying legal principles as the South African common law. While a suretyship agreement per definition always entails an accessory relationship and in principle the surety’s liability is only a subsidiary liability (although this latter principle may be altered by agreement), the liability of a co-principal debtor is neither accessory nor subsidiary. In the case of co-principal debtors there is only one liability ie the performance due to the creditor under that agreement, albeit by more than one debtor. If fulfilled, that claim to performance is settled and cannot be ceded to the person who paid. In contrast, the surety when called upon to perform is settling his own accessory liability and not that of the principal debtor and is consequently subrogated to the rights of the creditor, ie he thus has the same rights as those of the creditor and he can sue the principal debtor to exercise those rights and may claim the still outstanding performance from the principal debtor. Where extinctive prescription is at stake, the outcome differs significantly depending on whether the accessory and subsidiary liability of a surety is additionally secured by a mortgage bond over the surety’s immovable property or if it is a single debt that is extinguished by prescription after the lapse of the default three-year prescription period. Taking the above into account and reflecting on the formulation of Boshoff J in Business Buying & Investment Co Ltd v Linaae, where he stated that "[a] person who signs as surety and co-principal debtor is both a surety and debtor. As far as the creditor is concerned he is a co-debtor; his obligation is co-equal in extent with that of the principal debtor and is thus of the same scope and nature as that of the principal debtor …. He does not, however, lose his character of surety and is, for example, entitled to the beneficium cedendarum actionum and to found a defence against the claim of the creditor on any act done by the latter which prejudices the surety in the exercise of that beneficium …. As far as the debtor is concerned he is a surety and has a right of recourse against him" (1959 (3) SA 93 (T) 95H-96A), the reasoning remains convincing. However, the well-known decisions of the court of appeal in Neon and Cold Cathode Illuminations (Pty) Ltd v Ephron (1978 (1) SA 463 (A) 471D), where it was stated that "[a]lthough respondent bound himself, not only as surety, but also as co-principal debtor with Benam, that did not render him liable to appellant in any capacity other than that of a surety who has renounced the benefits ordinarily available to a surety against the creditor", and in Kilroe-Daley v Barclays National Bank Ltd (1984 (4) SA 609 (A) 623G), where it was stated that "[i]t follows from what has been said above that a surety and co-principal debtor does not undertake a separate independent liability as a principal debtor; the addition of the words, ‘co-principal debtor’, does not transform his contract into any contract other than one of suretyship … The appellant executed a mortgage bond. In so doing she did not enter into a contract separate from her contract of suretyship; she merely furnished security for her indebtedness", still do not detract from the reasoning of Boshoff J quoted above. This reasoning was reconfirmed in Millman NNO v Masterbond Participation Bond Trust Managers (Pty) Ltd (Under Curatorship) (1997 (1) SA 113 (C) 122E-F): "As appears from a later passage in Union Government v Van der Merwe (supra at 322) which has already been quoted above, the learned Judge points out that a surety who signs as co-principal debtor incurs a greater obligation than that of a surety simpliciter: it is ‘co-equal in extent with that of the principal debtor: or otherwise expressed, that his obligation shall be of the same scope and nature as that of the principal debtor’." See also the formulation in Consolidated Textile Mills Ltd v Weiniger (1961 (3) SA 335 (O) 338C): "As a co-principal debtor the defendant’s liability is co-equal in extent with that of the principal debtor … and the defendant can be sued for any debt incurred by the company to plaintiff in respect of goods supplied, as soon as that debt becomes due. It will not even be necessary to excuss the company before suing the defendant, and subsequent liquidation of the company can in no way affect this right to sue." It is thus clear that the reasoning of some of the lower court decisions are more in line with legal principles than that of the court of appeal and clearly the court of appeal’s reasoning has not found its way into all subsequent decisions of the lower courts. It is thus submitted that legal certainty will be enhanced if the apex court unambiguously clarifies the consequences attached to the oft-used inherently contradictory formulation of contracts of suretyship and urges the credit community to refrain from using the ambiguous terminology in contracts that tends to obscure the true liability of such a co-principal debtor. If this is not done, it may be prudent for the legislature to consider codifying this aspect of the law of personal security along the lines of the latest codification by the Belgian legislature.