Abstract

Artikel 69 van die Insolvensiewet 24 van 1936 voorsien ’n effektiewe remedie tot trustees se beskikking, welke remedie ten doel het om trustees in staat te stel om effektiewe beheer te neem van ’n insolvente boedel. Hierdie remedie word geïmplementeer deur trustees wat vermoed dat bates van ’n insolvente boedel versteek of onregmatig van die trustees weerhou word. Die remedie is nie beperk tot insolvente boedels van natuurlike persone, vennootskappe of trusts nie, maar vind ook toepassing in insolvente boedels van maatskappye en beslote korporasies. Die remedie vind derhalwe toepassing in die geval van beide trustees en likwidateurs wat poog om beheer te neem oor bates wat van hulle versteek of weerhou word.

Volgens die Insolvensiewet se bewoording is hierdie remedie beskikbaar sodra die balju van die hof beslag gelê het op al die bates van die insolvent en die nodige inventaris opgestel het ingevolge artikel 19(1) van die wet. Dit is op hierdie stadium dat die trustee somtyds ’n vermoede ontwikkel dat bates versteek of weerhou word van die insolvente boedel, welke vermoede die implementering van artikel 69(3) noodsaak. Met oorweging van die nodige elemente waaraan voldoen moet word alvorens ’n landdros ’n lasbrief sal uitreik ingevolge artikel 69(3), is die trustee se blote vermoede van verberging of weerhouding van bates oënskynlik voldoende regverdiging vir die uitreik van genoemde lasbrief. Gevolglik kan die remedie beskou word as drasties, maar gepaardgaande met ’n opmerklik lae maatstaf om dit tog te bekom. Dit blyk dat praktisyns in hierdie gebied eers onlangs begin het om hierdie remedie te implementeer op die wyse soos dit deur die wetgewer beoog is en deur onlangse gesag ondersteun word. Deur hierdie remedie korrek te implementeer sal die doeltreffendheid daarvan bevorder word, veral aangesien die wetgewer se bedoeling klaarblyklik is dat hierdie remedie spoedig en sonder die nakoming van onnodige formaliteite toegestaan behoort te word. Dit is te verwagte dat, indien trustees bewus is van die aard van die remedie, asook die resultate wat genoemde remedie kan teweeg bring in gevalle van ’n vermoede van verdagte gebeure in ’n insolvente boedel, hierdie remedie meer gereeld geïmplementeer sal word.