Abstract

Hierdie saak behels twee byna identiese stelle feite oor die eerste en tweede applikant en hul keuses om hulle babas B and L vir aanneming af te gee en die departement van maatskaplike ontwikkeling se verontagsaming eerstens van die eerste en tweede applikant se reg om aanneming te kies en tweedens vir die beste belange van B en L. Volgens die feite in beide gevalle is die applikante “geviktimiseer en gestraf” vir hul keuse van aanneming as opsie uit hul verknorsings.

Die optrede van die departement en maatskaplike werkers het ’n reeks gebeure tot gevolg gehad wat daartoe gelei het dat die beste belange van die kinders geskend is en die regte van die aansoekers op menswaardigheid, privaatheid en liggaamlike en sielkundige integriteit ook geskend is. Die departement het praktykriglyne vir aanneming opgestel en deur middel van hierdie riglyne gepoog om die aanneming van B en L te ontspoor en kultuur as ’n rede aan te voer, asook daarop aan te dring dat ’n bykomende ondersoek gedoen moet word of die kinders sorg en beskerming benodig voordat B en L aanneembaar verklaar kan word. Die departement het ook beweer dat die kinderhof nie ’n aannemingsbevel kan uitreik alvorens’n aanbevelingsbrief wat sodanige aanneming goedkeur, van die departement ontvang is nie. Dít het die hof bevind is in stryd met die skeiding van magte-leerstellings. Regter Dippenaar het die optrede van die departement en maatskaplike werkers krities onder die loep geneem en ook die praktykriglyne wat nie deur die minister opgestel en afgekondig is nie krities ontleed.

Hierdie uitspraak dien as ’n wekroep aan die departement én maatskaplike werkers om te besef dat die grondwet en kinderwet geen ruimte laat vir onderliggende vooroordele nie en dat ons nuwe grondwetlike bedeling die erkenning, beskerming en afdwinging van sowel die regte van kinders as dié van die betrokke volwassenes beskerm. Hierdie beslissing is veral belangrik aangesien aannemingsgetalle in Suid-Afrika afneem en die aantal kinderlose gesinne wat begerig is om ’n kind aan te neem, afneem terwyl die getal weerlose kinders wat gesinne benodig as gevolg van die stygende koers van kinderverlating in Suid-Afrika toeneem. As gevolg van die stygende koers van kinderverlating is dit belangrik dat aannemings vaartbelyn word en alle onnodige rompslomp verwyder word.