Abstract

Die doel van die outeur met hierdie bydrae is om aan te voer dat daar ’n behoefte bestaan om die gewoontereg van huwelike te bewaar omdat dit moontlike uitwissing in die gesig staar as ’n mens die ontwikkelings in howe in ag neem waar vereistes aangepas word om die gewoontereg van huwelike progressief te maak sodat dit by ’n grondwetlike model sal aanpas. Die probleem het ontstaan met intieme verhoudings wat nie tradisioneel die legitimiteit van die families en gemeenskappe geniet nie omdat sekere praktyke wat deur die families vereis word om die huwelike te wettig, nie gehandhaaf word nie. Die howe erken egter deesdae sulke verbintenisse, met die gevolg dat die gaping tussen lewende wetgewing en amptelike wetgewing al groter word. Die onderliggende oogmerk van die outeur met hierdie bydrae is om aan te toon dat daar ’n behoefte is om intieme verhoudings te erken wat tradisioneel nie dieselfde status as ’n burgerlike huwelik geniet het nie. Dit beteken egter nie dat die hof hierdie intieme verhoudings as gebruiklike huwelike sal beskou bloot omdat lobola betaal is, die partye saamwoon en die bedoeling het om saam te wees nie. Die verklaring van oorhandiging as ongrondwetlik en die aanvaarding van die algehele afstanddoening daarvan het implikasies vir die gebruik van lobola. Dieselfde argument wat teen die oorhandiging gebruik is, kan ook gebruik word om van lobola ontslae te raak, wat noodsaaklik is vir die voltrekking van ’n gebruiklike huwelik. ’n Oorweging wat net so belangrik in die hof is wanneer oor die vereistes van die geldigheid van ’n gebruiklike huwelik besluit word, is respek vir voorkeur. Die beginsel bly ’n verskanste deel van die Suid-Afrikaanse reg. In gevalle waar die hof beslis dat ’n praktyk belangrik is en steeds gehandhaaf moet word ten einde die lewende reg van die gemeenskappe af te dwing, kan dieselfde hof nie later teruggaan op sy woord en die gevolgtrekking maak dat die praktyk nie meer belangrik is sonder om oortuigende redes vir die verandering van die vroeëre besluit te gee nie. As die hof dit doen, ondermyn hy die oppergesag van die reg en bied ’n platform vir wettige chaos omdat die publiek waarskynlik vertroue in die behoorlike regspleging van howe sal verloor.